Scherpdenkers
Pim van Lommel
Black Pencil & Nationaal Vrouwen Jeugdkoor

Muziekgebouw Frits Philips, Eindhoven, 3 april 2019

Visioenen van het hiernamaals zijn eeuwenoud, zo ook de nog steeds voorkomende bijna-doodervaringen. Cardioloog Pim van Lommel deed een uitgebreide studie naar dit mysterieuze fenomeen waarover hij het boek Eindeloos bewustzijn schreef. Componist Peter Vigh liet zich voor zijn compositie Totaliter Aliter, uit te voeren door het ensemble Black Pencil en het Nationaal Vrouwen Jeugdkoor, inspireren door dit boek.
Pim van Lommel vertelt enthousiast over zijn onderzoek naar het verschijnsel bijna-doodervaring (BDE). Volgens de medische wereld wordt een BDE veroorzaakt door zuurstoftekort in de hersenen, maar na het bestuderen van talloze casussen stelt hij dat bij een BDE ons bewustzijn zich buiten het lichaam bevindt. Het bewustzijn neemt tijdens de coma haarscherp waar wat er met het lichaam gebeurt. Daarnaast treedt er vaak een rollercoaster-achtige trip op waarin het hele leven en alle gedachten langskomen. Sinds het onderzoek in The Lancet is gepubliceerd, wordt het fenomeen BDE in de medische wereld meer en meer geaccepteerd.
Na de lezing begint Black Pencil met Vis Eternatis van Hildegard van Bingen (1098-1179) in een eigen instrumentale bewerking. Het is raadselachtig klinkende muziek die weleens geïnspireerd kan zijn door de BDE die Hildegard van Bingen zelf zou hebben gehad. Direct daarna zingt het Nationaal Vrouwen Jeugdkoor (NVJ) Santa Maria, strela do dia, een van de 13e eeuwse Portugese Cantiga de Santa Maria. Black Pencil bewerkte het stuk en begeleidt het NVJ bij dit 'hemelse' lied.
Onder leiding van Gregory Charette wordt dan Totaliter Aliter uit 2018 van Peter Vigh ingezet. Het is een reis door een universum dat totaal anders is. Alle facetten van een BDE komen langs. De muziek ademt en knispert, schrikt op en doezelt weg, herpakt zih en roept echo's op in een goed verklankt stereobeeld. Het toch al niet geringe instrumentarium van Black Pencil wordt geraffineerd aangevuld met gezucht, geklik en geneurie door de koorleden die ook met glasharpen in de weer gaan. De hele compositie zit geraffineerd in elkaar en blijft de volle 45 minuten boeien.
Deze Scherpdenkers is een hoogtepunt in de serie, het is lang geleden dat voordracht en muziek elkaar zo complementeren.
Frank van de Loo